Atatürk'e Suikast, Vatikan gizli arşivlerinde
Monsenyör Angelo Rotta’nın kaleme aldığı ve Papalık (Vatikan) Dışişleri Bakanı Kardinal Pietro Gaparri’ye gönderdiği ‘Protokol No. 55/26 ve 23 sayılı raporun konusu ‘’Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına (Atatürk) suikast’’ ti. Tarihçi Rinaldo Marmara gizli arşivlerden Yıllarboyu Tarih için yazdı...
Belge, tek başına tarihi bir gerçek değildir, fakat tarihi bir gerçeği yazmaya yarayan çok önemli bir araçtır. Nasıl tek bir bulut, büyüklüğü ne olursa olsun, gökyüzünü kaplayamaz ise; tek bir arşiv belgesi de tarihi yazmak için yeterli olamaz ve araştırılan tarihi gerçeğe ışık tutamayabilir. Tarihi doğru olarak yazmak, ancak var olan bütün arşivlerin incelenmesiyle mümkün olabilir. Bütün arşivler derken, Vatikan arşivleri de hiç şüphesiz buna dâhildir. Ancak günümüzde çok az araştırmacı bu zengin arşivlerden faydalanabilmekte. Bunun kanıtı da şimdiye kadar Türkiye’de yapılan araştırmaların kaynakçalarında Vatikan arşiv belgelerine neredeyse hiç rastlanmaması.
Papa Hazretleri’nin 3 Şubat 2016 sabahı gerçekleşen genel kabullerinin bitiminde, bendeniz Rinaldo Marmara, Papa Francesco’ya “İlk Çanakkale Zaferi 1657” adlı kitabımı sunmuştum. Adı geçen kitap, Papalığın da bir askeri birlik gönderdiği 1657 yılında Çanakkale’de yapılan ikinci muharebeye dairdi. Söz konusu kitabın muhtevası, Vatikan Apostolik Kütüphanesi’nin Chigi koleksiyonuna ait İtalyanca bir el yazması ve onun Türkçe tercümesinden oluşuyordu.
Aynı gün Papalığın basın bildirisinde şu ifadelere yer verildi:
“Dün akşam tanıtımı yapılan İlk Çanakkale Zaferi 1657 isimli kitabın yazarı [Rinaldo Marmara], bu yayını hazırlamaktaki amacının, Vatikan arşivlerinde bulunan belgelere Türk tarihçi ve araştırmacıların dikkatini çekmek olduğunu belirtmiştir. Tarihin acı anılarına rağmen; kitap, gerçeğin hizmetinde iş birliği ve karşılıklı anlayış köprülerinin inşasında, bilimsel araştırmaların ve arşivlerin önemini açıklamaktadır. Buna bağlı olarak, 1915 yılında vuku bulan acı olaylar da dâhil olmak üzere, dini ve etnik farklılığa bakılmaksızın, savaş ve çatışma içerisinde bulunan ve acı çeken kesimlerin tarihi olayları daha iyi idrak edebilmeleri için Türkiye’nin kendi arşivlerini tarihçilere ve araştırmacılara açma gayretlerini takdirle karşılıyoruz. Tarihte yaşanan acı olaylar unutulmamalı, bunun yerine bu olaylar dikkatlice tetkik edilmeli ve düşünülmelidirler. Böylece tarihi araştırmalar hafızalarda çok gerekli olan iyileşmeye ve arınmaya sebep olabilirler ve bunun sonucu olarak bireyler ve halklar birbirlerini affederek barışabilirler”.
Tarihçi Rinaldo Marmara Vatikan Gizli Arşivleri'nden faydalanarak yazdığı "İlk Çanakkale Zaferi 1657" adlı kitabı Vatikan'da Papa Francesyo'ya sundu.