Atatürk'e Suikast, Vatikan gizli arşivlerinde

VATİKAN’A GÖNDERİLEN ATATÜRK’E SUİKAST RAPORU

İşte çarpıcı bir örnek.. Atatürk’e yönelik gerçekleşen suikastler. Vatikan arşivleri tarandığında Türk tarihi açısından büyük önem taşıyan birçok konuda olduğu gibi, Atatürk’e suikast konusunda da belgeler mevcut. Rapor, 22 Haziran 1926 tarihini taşıyor. Yani diğer bir deyişle, İzmir suikastinin açığa çıktığı ve tüm Türkiye’yi sarstığı günler.

 Kanaatimce bu zorluğu aşmanın tek yolu, belgeleri kataloglayarak Türk araştırmacı ve tarihçilere sunmaktır. Böylece katalogda, özeti ve referansı sunulan belgeyi Vatikan arşivlerinden isteyip tercüme ettirilebilir. ‘Mgr Angelo Rotta, Türkiye-Vatikan (Papalık) Diplomatik İlişkilere Doğru’ adlı kitapta, ilk defa olarak, katalogla beraber belgelerin tıpkı basımını hazırladık. Böylece belgeleri Vatikan’dan istemeye de gerek kalmadı. Bu çalışmada en büyük zorluk, diplomatik belgelerin Vatikan Arşivlerinin, Dışişleri bölümünde bulunmasından kaynaklanıyordu. Bu zorluğun nedeni; söz konusu bölümde, dosyaların tamamının fotokopi olarak alınmasının mümkün olmaması ve ancak belgelerin bulunduğu yerde transkriptinin yapılmasının gerekliliğiydi. Bu nedenle Dışişleri [Segreteria di Stato della Santa Sede] arşivlerindeki belgeleri tarihçilere sunabilmek için tek ve en faydalı yöntemi belgeli katalog olarak gördük ve “Türkiye ile Papalık arasında Diplomatik İlişkilere Doğru” konusunu işlerken de bu yöntemi tercih ettik. Bu kitap çalışması Türkiye’de bir ilk. Umarım belgeli katalog kitaplar ilgi görür ve bu çalışmalar artarak devam eder. Çünkü Türk tarihi ile ilgili yüz binlerce belge gün ışığına çıkmayı bekliyor.