Hat sanatı (Kaligrafi) nedir? Nasıl yapılır?

Gerek yazılışı, gerek görünüşüyle görenleri etkileyen ve büyük merak uyandıran hat sanatı (kaligrafi) nedir, nasıl yapılır, yapılışında ne kullanılır sorularının cevabını ve tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz.

Hat sanatının tanımını yapmak gerekirse yazı şekilleri kullanılarak geliştirilen bir görsel türdür. Bu ilgi çekici sanat özellikle Osmanlılarda ve Doğu islam dünyasında yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Bunun sebebi ise hat sanatına en uygun alfabe Arap alfabesinin olmasıdır. Osmanlılar bu hat sanatını son derece güzel kulanarak birçok güzel eser ortaya çıkarmışlardır. Hat sanatını yapan, bu sanatla uğraşan kişilere de 'hattat' denmiştir.



Hat sanatı (Kaligrafi) nedir?

Öncelikle hat sanatına aynı zamanda kaligrafi denmesinin sebebi batıda hat kelimesinin karşılığının kaligrafi olmasıdır. Anlam olarak ise 'Arap yazısını şekilli, güzel bir şekilde yazmak' olarak açıklanmıştır. Arap harfleri üzerinde kullanımı yoğundur. İslam dünyasında çokça hat sanatı örnekleri vardır. Özellikle Osmanlı'da matbaa başlamadan önce usta çırak ilişkisiyle yaygınlaşmış, birçok kutsal bilgi, bu şekilde kitaplara, yazıya geçirilmiştir.

Hat sanatının birçok yazırı türü vardır. Başlıca 6 tür sayılsa da bundan daha fazla tür olduğu bilinmektedir. Yazı çeşitlerini kısaca saymak gerekirse; Kufi, Sülüs, Nesih, Muhakkak, Rika, Tekvi, Ta'lik. Bunlar birbirinden çok fazla farklı olmasa da gözle görülür şekilde aralarında fark olan yazı çeşitleridir.

En büyük Türk hattat olarak Şeyh Hamdullah olduğu kabul edilir. Ondan sonra tüm hattatların ona özendiği, ona benzemeye çalıştığı söylenir. 

Nasıl yapılır?

Hat sanatını yapmak için gerekli malzemeler; 'kalem, mürekkep, kağıt, hokka'dır.Temel malzeme olarak kalemi söyleyebiliriz. Kalem özel olarak üretilir. Kamıştan yapılır. Kamış özenli bi şekilde yontulur. Uç kısım eğik tutularak yazıya şekil verilerek, yazılır. Mürekkep seçimi de oldukça önemlidir. Hat sanatını yapmadan önce sanatçının aklında bir filkir olmalı. O fikir etrafında hayal gücünü geliştirerek orataya güzel şeyler çıkarabilmektedir. Hat sanatı herkesin kolayca yapabileceği bir sanat değildir. Ustasından öğrenmek gerekir. Öğrenmekle de bitmez sanatçı kendi hayal gücünü kullanarak ortaya güzel şeyler çıkarabilmelidir. Eski zamanlarda oldukça yaygın olan bu hat sanatı bir zaman sonra eskisi kadar kullanılmamıştır. Özellikle matbaanın çıkışından sonra eski popülaritesini kaybetmiştir. Fakat günümüzde eskisi kadar olmasa da yeniden ilgi görmeye başlamıştır. İslam dünyası hat sanatına (kaligrafiye) yönelmeye başlamıştır.