Gizli roma görüşmesi buzları eritecek mi?

İki ülke arasında Davos kriziyle gerilen ilişkiler 2010 yılında Mavi Marmara saldırısı sonrasında tamamen bozuldu.  Türkiye Mavi Marmara saldırısının ardından İsrail ile ilişkilerini ‘ikinci katip seviyesine’ indirdi.  Türkiye ayrıca İsrail’e 5 yıllık süre içinde ilişkilerin normalleştirilmesi için gerekli adımları yerine getirmesi çağrısında bulundu. Geçen hafta Roma’da gerçekleştirilen Türkiye-İsrail görüşmesi İlişkilerin normalleşmesi için atılan bir adım olarak yorumlandı.

ORSAM dış politika uzmanlarından ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Araştırma Görevlisi Ceyhun Çiçekçi Roma’da gerçekleştirilen görüşmenin öncesi ve  sonrasını Ajanshaber’e değerlendirdi.

“ERDOĞAN’IN PASİFİZE EDİLDİĞİ ZAMANDA GÖRÜŞMELERİN GERÇEKLEŞMESİ MANİDAR”

Görüşmenin zamanlaması manidar.  Türkiye yakın zamanda bir seçim atlattı. Seçimlerde AK Partinin tek başına iktidar olamayacağı ortaya çıktı. Böyle bir zemin üzerinde bu görüşmeler gerçekleşiyor. Dikkat edilmesi gereken nokta budur. İsrail’de şöyle bir algı var. Davos krizi bu hususta bir mihenk taşıydı. Erdoğan’ın aktif olduğu bir siyasi ortam ve AK Partinin hegomonik hakim oluşu Türkiye siyasetinde İsrail’e pek bir şans olmayacağı, ilişkilerin restore edilemeyeceğine yönelik ciddi bir algı vardı. Bugün gelinen noktada böyle bir girişime kalkışmak bana ilk başta bunu çağrıştırdı. Başkanlık sisteminin gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması, Erdoğan’ın daha pasif bir Cumhurbaşkanlığına indirgeneceğine dair beklentilerin bu görüşmelere zemin hazırlamasının payı çok yüksek gözüküyor.

“TÜRK HALKININ FİLİSTİN’E BAKIŞ AÇISI DEĞİŞTİ”

Erdoğan’ın pasifize edildiği bir ortamda İsrail Türkiye ile iş birliği yapacağına inanıyor olabilir. İsrail’de bir düşünce kurumunda oradaki  dostum ile bir yazı kaleme aldım. Yazımda ‘Türkiye’deki kamuoyu Filistin konusunda ekstra hassas bir konuma geldiğini’ belirttim.  Filistin konusunda yapacağınız her davranışın Türkiye ile ilişkilerinizi belirleyeceğini yazmıştım.

“YEREL SEÇİMLEREN ÖNCE TAZMİNATIN KARARLAŞTIRILACAĞI BEKLENİYORDU”

Türkiye’nin ilişkilerin normalleşmesi adına şartları vardı. 2013 yılının Mart ayında Netanyahu özür diledi. Devlet Başbakanının ağzından çıkan resmi bir özürdü.  Mavi Marmara’da hayatını kaybedenler için verilmesi gereken tazminatın 30 Mart yerel seçimlerinden önce gerçekleşmesi yönünde bir beklenti vardı. Yerel seçimlerin arifesinde Bülent Arınç ‘görüşmelerimiz hemen nihayete erebilir’ şeklinde bir açıklaması vardı. Görüşmeler bir şekilde yine kaldı. Tazminat konusunda miktarda anlaşılamadığı belirtildi.

“İSRAİL’İN GAZZE ALGISI ÇOK FARKLI”

Diğer bir husus ise Gazze’deki ablukanın da kaldırılmasıdır. İlişkiler gördüğüm kadarıyla normalleşme sürecine girecek. Bahsettiğimiz gizli yapılan görüşmelerdi, deşifre edildi.  Normalleşme sürecinde Gazze ablukasının kaldırılacağı yönünde bir beklentim yok. İsrail’in Gazze algısı çok farklı. Gazze’yi ülkeyi tehdit eden bir güvenlik problemi olarak görüyorlar. Gazze’deki ablukanın kaldırılması demek İran veya başka ülkelerin bölgeye  Akdeniz üzerinden çok kolay silah sevkiyatı yapması demektir.

“İSRAİL’İN BAKIŞ AÇISINA YAKLAŞABİLİRİZ”

AK Partinin Gazze’ye bakışı ile muhalif partilerin bakışı açısında fark var. Olası bir koalisyonda mesela AK Parti-CHP koalisyonunda biz Gazze’ye biraz daha güvenlik eksenli bakabiliriz. İsrail’in bakış açısına biraz daha yakınlaşabiliriz.

“TÜRKİYE, İSRAİL’E İHTİYAÇ DUYUYOR”

İlişkiler bence eski haline döner. Türkiye, İsrail’e daha fazla ihtiyaç duyuyor. Arap baharında geldiğimiz nokta Türkiye’ye daha çok tehdit olarak yansıyor. Türkiye’nin güney hattı komple ateş hattı haline geldi. Irak ve Suriye’den ciddi tehditler algılıyoruz. İsrail açısından böyle bir durum yok. İsrail bu bölgelerin kaotik kalmasına razı gelebilir. Türkiye istihbarat, operasyon vb. konularda İsrail’e ihtiyaç duyuyor. İsrail istihbarat birimleri Türkiye’nin güvenliğine bölgede katkılar sağlayabilir. Türk yetkililer bu bağlamda düşünüyor olabilir.

YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haberlerin tüm hakları AjansHaber’e aittir. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz. AjansHaber tarafından üretilen haberlerin kaynak gösterilmeden kullanılması, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 36 ve 37. maddesine aykırıdır ve suç teşkil etmektedir. Ayrıca internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ile ilgili olarak 4 Mayıs 2007 tarihinde kabul edilen 5651 sayılı internet yasasına göre de bu durum cezai işlem gerektirmektedir.